วันนี้ TonCedar ชวนทุกคนมาคุยเรื่องดินและฟังเรื่องราวของ คุณหยิน – ตวงพร ปฏิปทาพานิชย์ จาก Linger Pottery Studio สตูดิโอเครื่องปั้นดินเผาทำมือเล็กๆ ในจังหวัดเชียงราย ที่ปั้นงานทุกชิ้นด้วยมือทีละใบ มุ่งเน้นการใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ เพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้งานและหลีกเลี่ยงการสร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
คุณหยินก็เหมือนวัยรุ่นทั่วไปที่ไม่รู้ว่าตัวเองชอบอะไร พอเรียนจบก็ได้ลองทำงานหลายอย่าง จนวันหนึ่งได้ไปทำงานที่ 31st Century Museum จ.เชียงใหม่ ตลอดระยะเวลาการทำงาน 1 ปี ทำให้คุณหยินรู้ตัวว่าชอบและหลงไหลในงานปั้น
“เวลาว่างเราชอบไปนั่งดูช่างปั้นดิน ปั้นเซรามิก เราเห็นแล้วชอบมากเลยขอให้เขาสอน แต่เขามีเงื่อนไขคือต้องมาช่วยนวดดินก่อน 1 ปี เราเลยตัดสินใจว่าไม่เอาดีกว่า มันคงเหนื่อย ได้แต่เก็บความชอบไว้ในใจ”
หลังจากนั้นคุณหยินได้ย้ายมาอยู่ที่จ.เชียงราย ทำงานร่วมกับขัวศิลปะ ทำให้ได้รู้จักกับอาจารย์สมรัก คุณหยินจึงตัดสินใจขอไปทำงานและเรียนงานปั้นที่ดอยดินแดง
“ตอนนั้นค่าจ้างวันละ 300 บาท ตอนเช้าทำงานทั่วไป แล้วตอนบ่ายก็ได้ฝึกปั้น เราก็ไม่อยู่เฉยๆนะ คอยไปศึกษาว่าเค้าทำดินกันยังไง ทำสียังไง วิธีการปั้นเป็นแบบไหน จริงๆแล้ว 1 ปีเป็นเวลาน้อยมากสำหรับการเรียนรู้ แต่เราก็พยายามไปฝึกและเรียนรู้ทุกๆกระบวนการ หลังจากนั้น 1 ปีเราก็ออกมาทำเป็นแบรนด์ของตัวเอง ตั้งแต่เริ่มทำจนถึงปัจจุบันเราก็ทำมา 7 ปีแล้ว”
การเตรียมดินให้พร้อมสำหรับงานปั้น
“ที่สตูดิโอใช้ดินจาก 3 ที่ คือจากบ้านโป่งสลี จ.เชียงราย ดินจากบ้านดอกคำใต้ จ.พะเยา แล้วก็ดินจากลำปาง ซึ่งดินแต่ละที่มีคุณสมบัติ สี และtextureที่ต่างกัน เราจะเอามาผสมในสูตรที่เราชอบคืองานต้องทนทาน ต้องสีสวย ต้องแตกต่าง สตูดิโอของเราจะมีเอกลักษณ์คือเล่าเรื่องราวต่างๆผ่านชิ้นงาน ใครเห็นแล้วต้องรู้เลยว่านี่คือผลงานของ Linger Pottery”
“ดินที่ได้มาจะเป็นแบบผง เป็นดินที่ไปขุดมาจากท้องนาหรือจากแหล่งที่มีดินเหนียวแล้วเอาไปตากแดดให้แห้ง จากนั้นเอามาโม่หรือบด พอโม่เสร็จมันก็จะมีทั้งดิน ทราย และดินเหนียวปะปนกันอยู่ เขาก็จะเอามาร่อนด้วยตะแกรง ตรงที่เป็นเศษเล็กๆก็จะพักไว้ก่อน แต่ส่วนที่เป็นดินนิ่มๆสามารถเอามาใช้ได้เลย”
“เวลาในการนวดดินขึ้นอยู่กับการใส่น้ำว่าใส่มาก-น้อยแค่ไหน ถ้าใส่น้ำเยอะเกินจะทำให้นวดยาก ในการนวดครั้งนึงเราจะนวดทีละเยอะๆ ใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมง พอนวดเสร็จก็เก็บใส่กล่องพักไว้ 3 วันเพื่อรอให้น้ำซึมทั่วถึงและทำให้ดินเซตตัว ถึงจะเอาออกมาปั้นได้”
งานปั้นดินเผาไม่มีสูตรสำเร็จตายตัว
“เราจะมีการเผาอยู่ 2 ครั้ง เผาครั้งแรกเรียกว่าเผาบิสกิต(Biscuit) อยู่ที่อุณหภูมิประมาณ 800องศา แต่ของเรา ใช้ประมาณ 750องศา การปรับแล้วแต่สูตรของแต่ละคน เราใช้เวลาเผาประมาณ 14-15ชั่วโมง การที่ใช้เวลาในการเผานานเพราะต้องทำให้น้ำระเหยอย่างช้าๆ ถ้าน้ำระเหยเร็วจะทำให้แก้วแตกได้ การเผาครั้งที่ 2 คือการเผาเคลือบ พอเราเผารอบแรกเสร็จก็เอามาชุบสีเคลือบที่เราผสมสูตรไว้แล้วพักไว้ให้น้ำระเหย จากนั้นก็เอาไปวางเรียงในเตาได้เลย”
“สีเคลือบประกอบด้วย 3 กลุ่ม กลุ่มที่ทำให้เคลือบละลาย, กลุ่มที่ทำให้เคลือบติดแก้ว และกลุ่มที่ทำให้เคลือบเกิดสีสันและtexture เพราะฉะนั้นเราจะมีวัตถุดิบที่แตกต่างกัน ถ้าทำให้เกิดสีสันก็ยกตัวอย่างเช่น ขี้เถ้าไม้ ดินแดง ขี้เถ้าฟาง อย่างบางชิ้นผสมสีจากดินแดงแต่ออกมาเป็นสีดำก็มี”
งานปั้นแต่ละชิ้นจะมีปัจจัยมากมายที่ทำให้หน้าตาหรือสีอาจจะไม่เป็นอย่างที่คิดเสมอไป
ผลงานของ Linger Pottery
“ตอนนี้ที่ทำอยู่หลักๆจะเป็นแก้วน้ำ แก้วชา ชุดถ้วยกาแฟ ถ้วย ชามข้าว กระถางต้นไม้ แล้วก็จะเป็นพวกจิวเวอรี่ เราพยายามหาวิธีปั้นงานแล้วสามารถทำกิจกรรมกับคนอื่นได้ด้วย”
อีกสิ่งหนึ่งที่สตูดิโอให้ความสำคัญคือ Concept idea ของงานที่จะเปลี่ยนไปในทุกปี โดยแนวคิดของงานจะมีแรงบันดาลใจพื้นฐานจากสิ่งที่สนใจ ทั้งวิทยาศาสตร์ ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
“ในปีนี้เป็นคอลเลคชั่น Isle of whale (เกาะแห่งวาฬ) เกาะเป็นสัญลักษณ์ของพื้นที่ส่วนตัวที่เรารู้สึกปลอดภัย ปัญหาเปรียบเหมือนคลื่นที่ซัดเข้าฝั่ง แต่ถ้าคลื่นลดลงก็เปรียบเหมือนปัญหาได้หายไป เกาะก็จะใหญ่ขึ้น เปิดรับคนได้มากขึ้น แล้วมันก็จะวนลูปแบบนี้ เป็นไปตามจังหวะชีวิต ส่วนวาฬเป็นสัตว์ที่ตัวใหญ่ที่สุดในโลก แต่ก็ไม่ได้หมายความว่ามันจะมีอุปนิสัยตามรูปร่างของมัน เปรียบเหมือนชีวิตที่ถูกตัดสินจากคนนอกตลอดเวลาจากสิ่งผิวเผินที่เขาเห็น เราอยากให้ทุกคนเป็นตัวของตัวเองโดยไม่ต้องแคร์ว่าใครจะมาตัดสินเราจากภายนอก คอนเซ็ปต์งานชุดนี้จึงอยากให้เป็นตัวแทนสภาวะที่ผ่อนคลายของผู้ใช้งานโดยไม่ต้องแคร์สายตาของคนอื่นค่ะ”
Workshop ที่ให้มากกว่าชิ้นงาน
“ก่อนจะสอนเราต้องดูศักยภาพก่อน ถ้าเป็นเด็กเล็กมากๆเค้าก็จะมาเพื่อความสนุกแต่ชิ้นงานอาจจะไม่สำเร็จ เราก็ต้องหาเทคนิคให้เด็กเล็กมาเรียนได้ ให้เค้าได้สนุกและได้ชิ้นงานด้วย เพราะการได้ชิ้นงานจะทำให้เค้าภูมิใจ พ่อแม่ก็แฮปปี้ด้วย ปกติเวลาสอนงานปั้น จะเป็นเด็กอายุ 7 ขวบขึ้นไป แต่ตอนนี้กำลังหากิจกรรมที่เด็ก 3 ขวบขึ้นไปก็ทำได้”
สำหรับใครที่สนใจชิ้นงานหรือต้องการเข้าร่วม Workshop สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เพจ Linger Pottery Studio นะคะ